มาตรฐาน GMP ของโรงงานอาหารเสริมคืออะไร
GMP หรือ Good Manufacturing Practice หมายถึงหลักเกณฑ์วิธีการที่ดีในการผลิตอาหารและยา เป็นเกณฑ์หรือข้อกำหนดขั้นพื้นฐานที่จำเป็นในการผลิตและควบคุมเพื่อให้ผู้ผลิตนั้นได้ปฏิบัติตาม และสามารถผลิตอาหารและยาออกมาได้อย่างปลอดภัย โดนเน้นที่การป้องกันและขจัดความเสี่ยงที่อาจจะทำให้เกิดอันตรายต่ออาหาร อาหารเป็นพิษ หรือเกิดความไม่ปลอดภัยต่อผู้บริโภค
หลักการของ GMP จะครอบคลุมตั้งแต่สถานที่ประกอบการ โครงสร้างอาคาร กระบวนการผลิตที่มีความปลอดภัย และมีคุณภาพที่ได้มาตราฐานทุกขั้นตอน ตั้งแต่ขั้นตอนการวางแผนการผลิต ระบบการควบคุมการผลิตโดยเริ่มตั้งแต่วัตถุดิบ ขั้นตอนการผลิต ผลิตภัณฑ์สำเร็จรูป การจัดเก็บ การควบคุมคุณภาพ จนไปถึงการขนส่งไปสู่ผู้บริโภค
โดยข้อกำหนดทั่วไปของ GMP มีดังต่อไปนี้
- สุขลักษณะของสถานที่ตั้งกับอาคารผลิต โดยสถานที่ตั้งของโรงงานรับผลิตอาหารเสริมจะต้องอยู่ในที่ที่จะไม่ทำให้อาหารเสริมที่ผลิตนั้นกิดการปนเปื้อนได้ง่าย และอาคารผลิตจะต้องมีขนาดที่เหมาะสม มีการออกแบบและก่อสร้างที่ง่ายแก่การบำรุงรักษาความสะอาด และสะดวกต่อการปฏิบัติงาน จะต้องจัดให้มีพื้นที่เพียงพอ ต้องแยกบริเวณผลิตอาหารออกเป็นสัดส่วน มีการระบายอากาศอย่างเพียงพอ เพื่อลดอันตรายที่อาจจะเกิดขึ้น
- เครื่องจักรและอุปกรณที่ใช้ในการผลิต จะต้องทำมาจากวัสดุที่ไม่ทำปฏิกิริยากับอาหารเสริม ไม่เป็นพิษ ไม่เป็นสนิม มีความแข็งแรงและทนทาน จำนวนเครื่องมือ เครื่องจักรกับอุปกรณ์จะต้องมีอย่างเพียงพอและเหมาะสมต่อการปฏิบัติงานในแต่ละประเภท ส่วนการจัดเก็บอุปกรณ์นั้นจะต้องมีการทำความสะอาดและฆ่าเชื้อแล้ว ต้องทำการจัดเก็บและแยกเป็นสัดส่วน อยู่ในสภาพที่เหมาะสม เพื่อไม่ให้มีโอกาสเกิดการปนเปื้อนจากฝุ่นละอองกับสิ่งสกปรกต่าง ๆ ในโรงงานผลิตอาหารเสริม นั้นๆ
- การควบคุมการผลิตในการ รับผลิตอาหารเสริม โดยในกระบวนการผลิตนั้น ในทุกขั้นตอนของการผลิตจะต้องมีการควบคุมตามหลักสุขาภิบาลที่ดีในทุกด้านไม่ว่าจะเป็น วัตถุดิบ ส่วนผสม ภาชนะที่บรรจุ กระบวนการผลิต เก็บการรักษาผลิตภัณฑ์ การขนย้าย และการขนส่งผลิตภัณฑ์อาหารเสริม
- สุขาภิบาลของโรงงานอาหารเสริม ในด้านสุขาภิบาลนั้นเป็นหลักเกณฑ์สำหรับสิ่งอำนวยความสะดวกในการปฏิบัติงานต่าง ๆ เช่น น้ำที่ใช้ อ่างล้างมือ ห้องน้ำ ห้องส้วม ระบบกำจัดขยะมูลฝอย ทางระบายน้ำทิ้ง การป้องกันและการกำจัดสัตว์และแมลง
- การบำรุงรักษา และการทำความสะอาด ซึ่งจะช่วยให้การปฏิบัติงานนั้นเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และช่วยป้องกันการปนเปื้อนของสารอันตรายเข้าสู่อาหารเสริม โดยจะต้องมีการทำความสะอาด จัดเก็บและดูแลรักษาเครื่องมือ เครื่องจักร และอุปกรณ์ในการผลิตให้อยู่ในสภาพที่สะอาดไร้สิ่งปนเปื้อนทั้งก่อนและหลังผลิตอาหารเสริม
- บุคลากร จะต้องสวมเสื้อผ้าที่มีความสะอาดและเหมาะสมในการปฏิบัติงาน เพื่อป้องกันการปนเปื้อนจากการปฏิบัติงานและจากตัวบุคลากร ซึ่งผู้ปฏิบัติงานในบริเวณส่วนการผลิตอาหารเสริมนั้นจะต้องมีสุขภาพที่ดี ไม่เป็นวัณโรคในระยะที่อันตราย โรคผิวหนังที่น่ารังเกียจหรือโรคเรื้อน